سند تحول و روش میزان

تهیه، تدوین و تصویب سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در شورای عالی انقلاب فرهنگی را بی‌تردید باید نقطه عطفی در آموزش و پرورش دانست.
اجرای این سند مهم نیازمند درک درست و باور راستین مجریان سند به مفاهیم کلیدی و احکام آن می‌باشد.
این مفاهیم واسطه اصلی تبادر شناختی و فهم سند به مخاطبین می‌باشند و بدون احصا و تبیین این مفاهیم درک پیام اصلی سند بسیار ناقص خواهد بود.
موسسه هدایت میزان به عنوان مبدع روش میزان برای نیل به این مقصود مطالعه تطبیقی مبانی نظری و عملی روش میزان و سند تحول بنیادین را انجام داده است که ماحصل این تلاش در ادامه ملاحظه می‌شود.

تعریف تربیت در سند تحول

« تربيت عبارت است از فرايند تعاملی زمينه ساز تكوين و تعالی پيوسته هويت متربيان، به صورتی يک پارچه و مبتنی بر نظام معيار اسلامی،به منظور هدايت ايشان در مسيرآماده شدن جهت تحقق آگاهانه و اختياری مراتب حيات طيبه در همه ابعاد. »

تعریف تربیت در روش میزان

« تربیت کشف و پرورش همه استعدادهای بالقوه مثبت متربیان و ایجاد هماهنگی بین آنها، با مشارکت و بسترسازی مناسب والدین و مربیان برای تلاش متربیان جهت رسیدن به قرب الهی(حیات طیبه) است که لازمه آن گذر از حس به عقل (تقویت تعقل) و حقیقت طلبی است ، به طوری که نگرشی توحیدی را موجب گردد.»

حیطه های تربیت در سند تحول بنیادین

و اصول یازده گانه میزان

حیطه های تربیت در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش شامل شش ساحت اصلی است که تطبیق ساحت‌های تربیتی سند تحول با اصول یازده گانه روش میزان در شکل زیر مشاهده می‌شود.

۲

ساحت تربيت اجتماعی و سياسی

۳

ساحت تربیت زیستی بدنی

۵

ساحت تربیت اقتصادی و حرفه‌ای

۶

ساحت تربیت علمی و فن آوری

تطبیق برنامه درسی ملی سند تحول با روش میزان

سند تحول

بند۱-۹ : امکان درک و تفسیر پدیده‌ها ، وقایع و روابط را در موقعیت های واقعی زندگی تدارک ببیند، به گونه ای که شرایط را برای درک و تصمیم گیری در مورد مسائلی که دانش آموزان در موقعیت های مختلف با آن مواجه می شوند با رعایت نظام معیار اسلامی فراهم کند.

روش میزان

الف: تغییر در فضای فیزیکی آموزشی به منظور تقریب حداکثری با محیط زندگی طبیعی
ب: امکان آزادی و انتخاب عمل حداکثری برای ایجاد تعاملات بین فردی دانش آموزان

سند تحول

بند ۲-۹: انگیزه دانش آموزان را از طریق کاوشگری در تلاش مداوم برای یافتن پاسخ پرسش هایی درباره پدیده ها ، وقایع و روابط آن‌ها شکوفا و تقویت کند.
بند ۳-۹: امکان درک و تفسیر قوانین کلی حاکم بر هستی ، و رابطه های علّت و معلولی یا وابستگی پدیده ها را ، همراه با افزایش بصیرت ، در دانش آموزان فراهم کند.

روش میزان

الف: ایجاد زمینه کاوش گری در کلاس های پژوهش
ب: زمینه سازی برای یادگیری اکتشافی و حل مساله و مبتنی بر تلاش فردی و احتراز از پاسخگویی مستقیم
ج: تاکید بر درونی کردن انگیزه ها با فاصله گرفتن از تشویق بیرونی

سند تحول

بند ۴-۹: فرصت هایی را تدارک ببیند ، که شایستگی های کسب شده ، در فواصل زمانی ، توسط دانش آموز مرور ، و تصمیماتی برای تعدیل ، بازنگری یا ادامه مسیر یادگیری توسط او اخذ شود.

روش میزان

الف: ایجاد برنامه درسی سیال با هدف افزایش آزادی حداکثری در انتخاب برنامه درسی
ب: زمینه سازی برای یادگیری و تعامل انفرادی با مربی و سایر دانش آموزان به منظور تعدیل و خودارزیابی مستمر روند آموزشی
ج: ارایه بازخوردهای منظم و دوره ای پیشرفت تحصیلی به دانش آموز مبتنی بر بودجه بندی مصوب آموزش و پرورش به منظور افزایش قدرت خودارزیابی

سند تحول

بند ۵-۹: فرصت لازم برای پیوند نظر و عمل ، تلفیق دانش و تجربیات پیشین با یادگیری های جدید را به‌صورت یکپارچه و معنا دار جهت تحقق ظرفیت های وجودی دانش آموزان و توسعه‌ی شایستگی ها فراهم کند.
بند ۶-۹: با بهره مندی فزون تر از روش های فعال ، خلاق و تعالی بخش و با سازماندهی نوآورانه و خلاق فرایند جمع آوری و انباشت حقایق ، زمینه ساختن علم و معرفت را فراهم نماید.

روش میزان

الف: ایجاد کلاس های پژوهش
ب: آزادی عمل و انتخاب حداکثری دانش آموزان در حل مسایل کتب درسی ناظر به یافته های علمی پیشین
ج: ارایه ارزشیابی مستمر نه مقطعی به منظور زمینه سازی برای اصلاح موقعیت تربیتی

سند تحول

بند ۷-۹: صرفا به انتقال دانش محدود نشده ، بلکه زمینه ی تولید علم از سوی دانش آموزان را با تاکید بر مشارکت آنان در مفهوم ، تدارک ببیند.

روش میزان

الف: استفاده روش یادگیری اکتشافی هدایت شده و سایر شیوه های یادگیری فعال و آموزش های غیرمستقیم
ب: توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان در فرایندگیری

سند تحول

بند ۸-۹: زمینه تعامل مؤثر دانش آموزان را با معلم ، همسالان و انواع محیط های یادگیری ، فراهم کند.

روش میزان

الف: زمینه سازی برای افزایش کارهای گروهی در تعاملات علمی و اجرایی مدرسه در موقعیت های آموزشی و پرورشی

سند تحول

بند ۹-۹: زمینه‌ی بهره گیری هوشمندانه از فن‌آوری های نوین آموزشی را فراهم نماید و استفاده از آن‌ها را با نگاه تقویتی و تکمیلی یا توانمندسازی (نه نگاه جایگزینی و واگذاری) دنبال کند.

روش میزان

الف: استفاده به اندازه و هدفمند از سخت افزارهای لازم به منظور ارتقای اهداف آموزشی

سند تحول

بند ۱-۱۰: با استفاده از انواع روش ها و ابزار ها ، بتواند توانایی دانش آموزان را در بهره گیری از شایستگی های پایه در موقعیت های مختلف ، به‌صورت معنا دار منعکس نماید .
بند ۲-۱۰: با ارئه شواهد متنوع و کافی ، امکان قضاوت در خصوص سطح دستیابی دانش آموزان به اهداف برنامه درسی را تعیین نماید.

روش میزان

الف: ارایه ارزشیابی های متنوع و مستمر به دانش آموز و والدین ناظر به ابعاد تربیتی مختلف

سند تحول

بند ۳-۱۰: به‌صورت منعطف و مستمر ، با توجه به وجوه متفاوت یادگیری هر یک از دانش آموزان ، فرایند دستیابی به اهداف و چگونگی اقدام مؤثر را منعکس نماید.
بند ۴-۱۰: با تاکید بر خود آگاهی ، خودارزیابی و تصمیم گیری از سوی دانش آموزان ، چگونگی جبران ، رفع کاستی ها و دستیابی به سطوح بالاتر شایستگی در هر یک از حوزه های یادگیری را تدارک ببیند.

روش میزان

الف: توجه به تفاوت های فردی در یادگیری
ب: طراحی چرخه اجرا و اصلاح آموزشی(دمینگ) متناسب به تفاوت های فردی با مشارکت مربی، دانش آموز و والدین

سند تحول

بند ۵-۱۰: برای حفظ شأن و کرامت انسانی دانش آموزان و تقویت خودپنداره ی مثبت آنان از بکارگیری روش ها و ابزارهای ارزشیابی اضطراب آور و مایوس کننده ، پرهیز شود.
بند ۹-۱۰: با تاکید بر کارگروهی ، و فعالیت های جمعی و روش حل مسئله ، وجه رقابت زایی یا رقابت جویی را به حداقل برساند و زمینه ی شکوفایی دانش آموزان را فراهم کند.

روش میزان

الف: حذف روش های ارزیابی اضطراب آور و مایوس کننده مثل: امتحان ، مقایسه ، نمره و تشویق بیرونی و... به منظور حداقل رساندن وجه رقابت زایی به هدف افزایش خودشکوفایی دانش آموزان
ب: توجه به تفاوت های فردی و شایستگی های متنوع دانش آموزان به منظور ارتقاء عزت فردی
ج: ارایه ارزشیابی مستمر نه مقطعی به منظور زمینه سازی برای اصلاح موقعیت تربیتی

سند تحول

بند ۶-۱۰: برای تبیین و منعکس نمودن ظرفیت های وجودی و وجوه توانایی های متفاوت هر یک از دانش آموزان ، امکان مشارکت سایر دانش آموزان ، مربیان و اولیا در امر سنجش را فراهم کند.

روش میزان

الف: تکمیل کارنمای ربع سوم (اسفندماه) توسط اولیاء دانش آموزان
ب: تکمیل کارنمای هفتگی توسط دانش آموزان واولیاء به منظور شناسایی و زمینه سازی به منظور ارتقاء مستمر شایستگی های تربیتی متربیان

سند تحول

بند ۷-۱۰: در فرایند ارزشیابی نقش محوری و تصمیم سازی مدرسه و معلم در چارچوب سیاست های کلی آموزش و پرورش حفظ شود.
بند ۸-۱۰: طراحی و اجرای نظام ارزشیابی نتیجه محور ، براساس استاندارد های ملی برای گذر از دوره های تحصیلی ، رویکرد ارزشیابی فرایند محور در ارتقای پایه های تحصیلی دوره ابتدایی و رویکرد تلفیقی (فرایند محور و نتیجه محور) در سایر پایه های تحصیلی مبنا قرار گیرد.

روش میزان

الف: انطباق کامل برنامه ریزی درسی مدرسه مبتنی بر بودجه بندی مصوب آموزش و پرورش
ب: استفاده از کتاب های درسی مصوب آموزش و پروش در کنار سایر منابع قابل استفاده