اهداف دینی و تربیتی میزان
اهداف تعالی نگرانه میزان
موسسه میزان غیر از برنامههای معمول رسمی برنامههای آموزشی و تربیتی و دینی دیگری را با هدف بارور ساختن رشد تعالی نگرانه دانش آموزان به عهده گرفته است که مزیت نسبی او نسبت به سایر مدارس تلقی میگردد. پس از تحقیق و بررسی اهداف عملیاتی تربیتی و دینی مدرسه میزان در هشت دسته تدوین گردیده است.اهداف عملیاتی تربیتی و دینی مدرسه میزان
-
دارای مبانی اعتقادی مستحکم
۱. اصول و مبانی دین اسلام و مذهب شیعه را می شناسد و می تواند از آنها دفاع عقلانی لازم (در حد پذیرش منطقی آنها) داشته باشد.
۲. با براهین اثبات وجود خدا آشناست (برهان امکان و وجوب، راه نظم، برهان فطرت و محدوده آن). صفات خداوند را می داند و با نحوه ارتباط خداوند با عالم و انسان بگونه ای آشناست که بتواند مسائل قضا و قدر و عدالت خداوند و علت وجود شرور در عالم را بخوبی تبیین کند.
۳. با دلایل ارسال رسل علیهم السلام و ضرورت تبعیت از آنها آشناست. نبوت خاصه را می داند.
۴. می تواند برای معاد دلیل (نقلی، عقلی و تجربی) بیاورد. با ویژگی های معاد آشناست.
۵. با تفاوت تفکر سنی و شیعی درباره خلافت بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آشناست و دلائل (قرآنی، تاریخی، روایی و عقلی) حقانیت شیعه را می داند. -
واجد تقید عقلانی به احکام شرعی
۱. به اصول ومبانی دین اسلام اعتقاد و باور قلبی دارد. ایمان قلبی او همراه با اطمینان عقلی است.
۲. اصول و مبانی و احکام دین مبین اسلام را می شناسد و به آنها پایبند است (سطح پایبندی: اهمیت دادن به انجام واجبات، غیرت در ترک محرمات، برای همه و سطوح بالاتر برای افراد خاص). -
دیندار متعبّد و متمسّک به قرآن و عترت
۱. با ویژگی های پیامبر اکرم (صلی ا... علیه و آله و سلم) و اهل بیت (علیهم السلام) آشناست و آنها را دوست دارد. با نقاط مهم زندگی اهل بیت (علیهم السلام) و احادیث و اخبار ایشان آشناست . رفتار و احادیث ایشان را در تمامی شئونات زندگی ملاکی برای تشخیص حقانیت و حجتی برای رفتار خود و محیط پیرامون خود می داند. به اهل بیت (علیهم السلام) علاقه دارد و به زیارت و حضور نزد آنها اهتمام دارد. با آنها ارتباط قلبی دارد. توسل به اهل بیت (علیهم السلام) نزد وی جایگاه بالایی دارد.
۲. نماز خواندن برای او یک ارزش است و از نماز خواندن خجالت نمی کشد. نماز را کاملا بلد است. اگر روزی نماز نخواند نگران می شود. با تلفظ صحیح مخارج حروف نماز را صحیح می خواند. معانی الفاظ نماز را می داند و آشنایی نسبی با ابعاد محتوایی نماز دارد. احکام مبتلی به نماز را می داند. عزمی دارد که نماز را مرتب و اول وقت بخواند.
۳. کلیه دستورات خداوند را برای خودش و جامعه مفید می داند. عبد است چون می فهمد که خداوند از او در هر لحظه چه می خواهد. در مسیر فهم عاقلانه خواست خداوند از او در هر لحظه از روی منطق عبودیت دارد. برای آنکه خواست خداوند را در کلیه کارها بفهمد روش عاقلانه ای را که خود خدا خواسته که آنگونه باشد انتخاب می کند و عبودیت او بر اساس درک عاقلانه است. اهمیت اطاعت از خداوند را درک می کند و وقتی عاقلانه خواست خداوند را در هر لحظه و هر کار فهمید، کاملا نسبت به آن تابع می شود. برای درک دستور خداوند عاقلانه رفتار می کند و سرسپردگی او کور و بی دلیل و از روی حماقت و تعصب نیست. اطاعت رضایتمند دارد. جاهل متنسک نیست. فقط عابد و صرفا اهل انجام مناسک نیست بلکه عبد فرمانبردار خداوند است.
۴. قرآن را صحیح و روان می خواند. معنی اغلب آیات قرآن را که کلمه سخت ندارند می فهمد و با ترجمه نسبی آنها آشناست. معانی حدود ۵۰ آیه از آیات الهی را که در زندگی اش نقش مهمی دارند ، می داند و در اثر استفاده زیاد آنها را حفظ شده است. سعی می کند برنامه های زندگی اش بر اساس منطق و سنت های جاری در قرآن تنظیم کند.
۵. اعتقاد دارد حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف) امام زنده و حاضر هستند و ایشان را آخرین منجی عالم بشریت می داند. خود را از منتظران قیام حضرت می داند. اعتقاد دارد انتظار فرج یکی از بهترین اعمال است. در راه زمینه سازی ظهور حضرت تلاش می کند.
۶. در موقعیت های مختلف سعی می کند دعا و تضرع به درگاه خداوند داشته باشد. سعی دارد در عبادت خشوع داشته باشد. خواندن نماز شب را کار مستحبی با توفیق بالایی می داند. در حد توان اهل نوافل است. -
هدفمند و ارزش مدار و تعالی جو
۱. مشاهیر و معاریف بزرگ مذهبی و ملی را می شناسد و دلیل اهمیت و بزرگی آنها را در تاریخ ملی و دینی می داند. برای او رسیدن به نقاط قوت آنها و دلیل بزرگی شان اهمیت دارد و ارزشمند است.
۲. برای زندگی خود هدف اجمالی برخاسته از ارزشها دارد و برنامه و طرح دارد. در اهداف و امور کوتاه مدت و بلند مدت زندگی اش اهل اولویت بندی است و سبک زندگی اسلامی را می داند.
۳. با روش های مراقبه و محاسبه نفس، خود کنترلی انجام می دهد. از گناه و زمینه های لغزش و گناه دوری می کند. افکار و اعمال ناپسند را در شان خود نمی داند.
۴. به دلیل اعتقاد به توکل به خداوند در انجام امور، در مواجهه با موانع و مشکلات هیچوقت به آنها به عنوان بن بست نگاه نمی کند و احساس درماندگی نمی کند و با بردباری به دنبال روش حل مساله اش می گردد. با یاری خواستن از خداوند و استعانت از صبر و نماز مشکل را حل می کند. در زندگی اش جز خدا از چیزی و کسی نمی ترسد. توسل به اهل بیت علیهم السلام را در مسیر توکل به خدا می داند.
۵. برای خود ارزش های متعالی دارد و از بسیاری از ضد ارزش ها بیزار است. و برای خود نظامی از ارزش ها و ضد ارزش ها تعیین کرده است. -
متخلق به اخلاق حسنه
۱. نسبت به حق الناس و کلیه حقوق فراتر از حقوق مالی، اعم از حقوق عرضی و آبرویی، وقتی، اعتقادی و..... حساسیت بالایی دارد و به عدم تضییع آن اهمیت می دهد.
۲. پایبند به حیا و عفت در تمامی رفتارهایش است و اهل اباحه گری نیست. از نگاهش مراقبت می کند.
۳. در نوع پوشش و وضعیت ظاهری به عرف متدینین عمل می کند و از استفاده از لباس شهرت پرهیز می کند.
۴. هر کاری را به عهده بگیرد متعهدانه و دلسوزانه آن را انجام می دهد و آدم با وجدان و با انصافی است. به عدالت و انصاف شهره دارد.
۵. از عیب جویی و غیبت دیگران و نیش و کنایه زدن و مسخره کردن آنها پرهیز می کند. به شدت از تهمت زدن به دیگران دوری می کند. اسرار دیگران را افشا نمی کند.
۶. انتقادپذیری را لازمه رشد خود می داند. به جای نقد و قضاوت خود افراد، هنر نقد منصفانه و مشفقانه افکار و اعمال و گفته ها و نوشته های دیگران را بلد است.
۷. در کلیه امور فردی و اجتماعی زندگی، اهل تدبیر و برنامه است. در همه امور به رعایت نظم اهمیت می دهد و عادت به نظم دارد. سعی می کند در وقت و برنامه و همه شئونات زندگی اعم از مسائل مالی، مناسک مذهبی، خوراک، پوشاک، بازی و استراحت و ... نظم را رعایت کند.
۸. خوش قول است و به عهد خود وفا می کند. از خلف وعده بیزار است.
۹. روحیه جوانمردی و فروتنی دارد. از ستوده شدن توسط دیگران ابا دارد. منش بزرگوارانه ای دارد. خوش مشرب خوش سفر و مهربان است.
۱۰. شخصیتی آرام در عین حال پر تلاش، منطقی ولی عاطفی و متین ، باوقار در عین حال متواضع و شوخ طبعی دارد. خشم خود را تحت عقل و اختیار و اراده خویش کنترل می کند.
۱۱. در تصمیم گیری ها و انجام کارها مشورت می کند، از تجربه دیگران استفاده می کند.
۱۲. در بین دوستان و بستگان و آشنایان به دیانت و نیک اندیشی و نیک رفتاری شهرت دارد و شناخته می شود. در کارهای خیر مردم به وی امید دارند و از بدی اش در امان هستند.
۱۳. برای وقت و عمرش ارزش قائل است. از دیدن حرام پرهیز می کند و به حرف سودمند گوش می دهد. در گفتار به حداقل سخن سودمند اکتفا می کند. از انجام کار لغو پرهیز می کند.
۱۴. با همه، اهل رفق و مداراست ولی در انتخاب دوست دقت می کند. و در انتخاب دوست با کسانی که می خواهد با آنها انس بگیرد و همنشین شود حساسیت لازم را دارد. -
توانمند در تجزیه و تحلیل درست امور فردی، اجتماعی و سیاسی
۱. حجت آوردن برای کارهایش اهمیت دارد. برای انجام هر کاری مبنا دارد. نقد کردن شرایط تحمیلی جامعه برایش مهم است. شرایط را نقد می کند سوال می کند و استدلال می خواهد. تصمیمات و رفتارهایش لزوما بر اساس شرایط زمانه و جو جامعه تنظیم نمی شود. (همج رعاع نیست). بلکه خودش برای رفتارهایش مبنا دارد و می تواند برای کارهایش استدلال های شرعی و یا عقلی و یا تجربی و یا تاریخی و .... ارائه کند. توجیهاتش مطابق با واقعیت به همراه دلیل است (باور صادق موجه). استدلال وجوب رجوع جاهل به عالم را می فهمد و جایگاه استفاده از رساله عملیه و رجوع به مراجع تقلید را می داند.
۲. در کنارِ داشتن مرجع های سیاسی و اجتماعی سعی می کند دارای قدرت تجزیه و تحلیل و درک سیاسی باشد، نسبت به مسائل سیاسی ایران و جهان حساسیت و توجه دارد سعی می کند به خوبی آنها را با منطق تجزیه و تحلیل کند. دارای دیدگاهی است که منطق سیاسی او را مشخص می کند. با وقایع و اتفاقات عمده سیاسی و تاریخی آشناست و سعی می کند با دیدگاه ها و مکاتب سیاسی و اجتماعی مختلف آشنا شود. در مواقعی که متوجه می شود موضعی درست است تمام سعی اش را در دفاع از آن انجام می دهد. اهل طرفداری بی چون و چرا از جناح ها و گروه های سیاسی نیست.
۳. از افراط و تفریط و التقاط (میانه گیری بین جبهه حق و باطل) در کلیه امور دینی و غیر دینی پرهیز می کند. در همه امور میانه روی و اعتدال دارد. فرق بین اعتدال و التقاط را می داند.
۴. در همه امور تفکر و دقت دارد. افکار، رفتار، گفتار و اعمالش بر پایه عقل است. اول فکر می کند بعد صحبت یا عمل می کند. از کارهای غیر عقلانی و خرافه دوری می کند.
۵. به قوانین و مقررات رسمی کشور و سایر مجموعه ها در چارچوب قوانین شریعت اسلام احترام می گذارد و آنها را رعایت می کند. سلسه مراتب در هر مجموعه ای را می فهمد و به اهمیت نقش رهبری در گروه و وظایف اعضا واقف است و رفتار مناسب را انجام می دهد.
۶. به حاکم شدن احکام اسلامی در سطح جامعه و همه شئونات زندگی بشری، اعتقاد دارد و در راستای بسط و اجرای احکام و قوانین شریعت اسلامی تلاش می کند. اصل ولایت فقیه را از اصول پیشرو و منطقی اسلام برای اداره جامعه می داند. اعتقاد دارد بهترین راه برای داشتن جامعه ای اسلامی در اصل ولایت فقیه است. در بین نظام های موجود سیاسی و حکومتی و اداره کشور نظام ولایت فقیه را با ضرر کمتر و فایده بیشتر می داند؛ و رشد بهتر مادی و معنوی مردم و جامعه را در حاکم بودن این سیستم بر جامعه می داند. -
توانمند برای حضور پاک و موثر در اجتماع
۱. نسبت به اوضاع پیرامون خود و جامعه بی تفاوت نیست و موضع مناسب دارد. نسبت به مشکلات و مسائل جامعه دغدغه دارد و با راه حل های برطرف کردن مشکلات و مسائل جامعه کم و بیش آشناست.
۲. حالت درونی خوش آمدن از خوبی و اشمئزاز از بدی در وي ایجاد شده است. نسبت به مسائل به وجود آمده در جامعه با توجه به معیار حق و ناحق بودن آنها جاذبه و دافعه دارد. نسبت به حق و اهل حق جاذبه (تولی) و نسبت به باطل و اهل باطل دافعه (تبری) دارد. با فلسفه تولی و تبری آشناست.
۳. دغدغه مند بودن نسبت به مسائل و مشکلات مهم و موثر پیرامونش و جامعه را یک فضیلت می داند وکم وبیش با راه حل های برطرف کردن آنها آشناست. نسبت به مسائلی که منفور یا محبوب دینی است حساسیت دارد. هنر و مهارت کمک به مردم در انتخاب راه خیر و مواجهه مثبت (امر به معروف ) و دوری از راه باطل و مواجهه منفی (نهی از منکر) را دارد. سعی می کند در جامعه راه خیر شناخته، و معروف و راه باطل ناشناخته و منکر شود. شجاعت اجتماعی در ترغیب افراد به کار خوب (امر به معروف) و مواجهه با انحرافات جامعه و منحرفین (نهی از منکر) را دارد.
۴. روحیه ایثار و جهادگری را دوست دارد. اهل کار خیر و کمک به دیگران خصوصا همکلاسی ها و اطرافیان در همه زمینه های مادی و معنوی است.کمک به دیگران و انفاق را مایه راحتی و سبکباری خود می داند.شهادت را یک فضیلت می داند و نسبت به شهادت حس خوبی دارد و شهید و شهادت برایش ارزشمند و محترم است.
۵. با رعایت اولویت ها در اجتماع حضور دارد. دوست دارد در مسجد و هیات و سایر اجتماعات مذهبی حضور داشته باشد.
۶. اهل خدمت به اجتماع و کشور است. سعی می کند برای خودش در زمینه های مختلف هویت در نظر بگیرد. داشتن هویت ملی و اسلامی و انقلابی برایش مهم است. دلسوز آینده کشور است و برای پیشرفت آن تلاش می کند. سرنوشت امت اسلامی برایش مهم است و نسبت به آن موضع دارد.
۷. دفاع از مظلوم و ایستادگی در برابر ظلم را وظیفه خود می داند. خود را در برای رفع ظلم از همه مظلومین عالم در حد توان، مسئول می داند.
۸. به کار کردن و زحمت کشیدن برای اینکه سربار دیگران نباشد از طریق کسب روزی حلال اهمیت می دهد و نسبت به حق الناس حساسیت و دقت نظر دارد. همچنین نه تنها به حقوق مردم اهمیت می دهد از آن مهم تر به بیت المال که خزانه اموال عمومی جامعه و حکومت اسلامی است به مراتب بیشتر از حق الناس اهمیت می دهد و نسبت به آن دقت نظر دارد. از مال شبهه ناک و حرام پرهیز می کند. با راه های کسب روزی حلال و حرام آشناست. انضباط مالی دارد.
۹. کار گروهی و تشکیلاتی را می شناسد و در انجام کارهای فردی و اجتماعی به آداب و قواعد آن پایبند است. به سلسله مراتب در کار گروهی اهمیت می دهد. انعطاف های لازم را در کار گروهی دارد. تقوی جمعی را رعایت می کند. -
دانا به تاریخ دین و معرفت و همچنین بزرگان تاریخی
۱. با سیر تکاملی ادیان آشناست. نسبت و جایگاه دین اسلام را نسبت به سایر ادیان ابراهیمی می داند.
۲. با ویژگی های پیامبر اکرم (صلی ا... علیه و آله و سلم) و اهل بیت (علیهم السلام) آشناست و آنها را دوست دارد. با نقاط مهم زندگی اهل بیت (علیهم السلام) و احادیث و اخبار ایشان آشناست . رفتار و احادیث ایشان را در تمامی شئونات زندگی ملاکی برای تشخیص حقانیت و حجتی برای رفتار خود و محیط پیرامون خود می داند. به اهل بیت (علیهم السلام) علاقه دارد و به زیارت و حضور نزد آنها اهتمام دارد. با آنها ارتباط قلبی دارد. توسل به اهل بیت (علیهم السلام) نزد وی جایگاه بالایی دارد.
۳. مشاهیر و معاریف بزرگ مذهبی و ملی را می شناسد و دلیل اهمیت و بزرگی آنها را در تاریخ ملی و دینی می داند. برای او رسیدن به نقاط قوت آنها و دلیل بزرگی شان اهمیت دارد و ارزشمند است (بند۱۴).