روش میـــزان

شاگرد، محور و مرکز ثقل فرآیند یادگیری

در روش میزان یادگیرندگان تشویق می‌شوند تا به کمک پرسش‌ها و راهنمایی‌‌های معلم به درک و فهم مطالب برسند. این شیوه به یادگیرندگان هم استقلال و هم مسئولیت لازم برای کشف مفاهیم و برقراری ارتباط بین آنها داده می‌شود. معلم به جای اینکه پاسخگوی تمام سؤال‌های شاگردان باشد، زمینه مناسب را فراهم کرده تا آنان خود به پاسخ لازم برسند. ایجاد مهارت‌های خوب درک کردن مانند خوب دیدن، شنیدن و لمس کردن، جمع آوری داده‌ها، فرضیه‌سازی، آزمایش فرضیه‌ها، نتیجه‌گیری و انتقال مطالب در موقعیت‌‌های جدید از عناصر مهم روش یادگیری اکتشافی است. در چنین رویکردی شما دانش‌آموز را به مثابه دانشمند کوچکی در نظر گرفته‌اید که قادر است مشکلات خود را (اعم از علمی، مهارتی، ارتباطی، عاطفی و..) حل کند و راه را برای فعّال و مؤثر بودن در آینده فراهم می‌کند. یادگیری او عمقی و در سطوح عالی شناختی است که با توجه به نیازهایش، کاربردی می‌شود.
روش میزان در پیش دبستان
school-bag
روش میزان در دبستان
روش میزان در متوسطه اول
روش میزان در متوسطه دوم
تربیت مربی میزان

اصـول یـازده گانه روش میـزان

یادگیرنده با تلاش خود و همیاری مربی و به کمک امکانات موجود، معلومات و تجربیات قبلی‌اش، خود به نتیجه مطلوب و جدید برسد.
این اصل سابقا به اصل یادگیری اکتشافی نیز مشهور بوده است.

توجه به ویژگی ها و تفاوت های دانش آموزان و تنظیم برنامه‌های متناسب هر یک از آنان.
این اصل سابقا به اصل ملاحظه اختلافات فردی نیز مشهور بوده است.


ایجاد حداکثر فضای آزادی در انتخاب (مگر آنکه ضرورت عقلی یا شرعی برای اعمال محدودیت باشد) تا زمینه های اختیار (خیرگزینی) را تقویت کند.
نکته : رعایت همین اصل است که خود باعث قانونمند شدن افراد می‌شود.
این اصل سابقا به اصل آزادی عمل حداکثری مشهور بوده است.

طراحی و اجرای حداکثری فعالیت های جمعی برای تربیت کار مشارکتی و تعاملی.
این اصل سابقا به اصل کار گروهی مشهور بوده است.

ایجاد شرایطی که در آن متربیان با شادابی و نشاط در فعالیت ها شرکت کنند
و همواره به محیط تربیت علاقمند باشند.

فراهم آوردن شرایطی که متربی متوجه کرامت انسانی خودش شده و عزّتمندانه راه را برای رسیدن به جایگاه رفیع بندگی خداوند هموار سازد.
این اصل سابقا به اصل عزّت نفس مشهور بوده است.

ایجاد فضایی که فعالیت های دانش آموزان در آن تا حد ممکن با انگیزه های درونی صورت گیرد.
این اصل سابقا به اصل درونی کردن انگیزه ها مشهور بوده است.

فراهم کردن شرایطی که موجب بیداری فطرت و اعتقاد راسخ دانش‌آموزان به ارزش‌های مذهبی و التزام عملی ایشان به شعائر دینی گردد .
این اصل سابقه به اصل تقّید به ارزش‌های دینی و انقلابی و التزام به مناسک مذهبی مشهور بوده است.

ایجاد شرایطی که نه تنها مانع بروز خلّاقیت دانش آموزان نشود بلکه مشوق نوآوری ها و ابتکارات جسورانه ی آنها شود .
این اصل سابقا به اصل خلاقیت مشهور بوده است.

فراهم آوردن شرایطی که استعدادهای گوناگون افراد امکان بروز یافته و پرورش پیدا کند.
این اصل سابقا به اصل کشف استعدادهای نهفته مشهور بوده است.

تلاش در جهت شناخت فرهنگ ایرانی و پیشینه آن به نحوی که افراد به ایرانی بودن خود ببالند و در حفظ اعتلای آن بکوشند.
این اصل سابقا به اصل هویت ملی مشهور بوده است.

مطالعه تطبیقی مبانی نظری و عملی روش میزان و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

مقایسه روش خاص تعلیم و تربیت (روش میزان)

با سایر روش‌های متداول

عنوان سایر مدارس (روش‌های سنتی و متداول) روش‌ میزان

 

مدرسه و مأموریت‌ها

  • معمولا مدرسه کارکردهای اصلی خود را فراموش کرده و صرفا به انتقال داده‌های علمی (به تعبیر رایج سواد اندوزی) می‌پردازد.

  • مدارس به صورت کاذب در رقابت کشنده کنکورند.

  • مدرسه ماموریت‌های اصلی خود را باز می‌شناسد و از انتقال سواد به عنوان دست مایه‌ای برای رسیدن به اهداف خود بهره می‌برد. ماموریت‌هایی مثل:

    • پرورش اعتماد به نفس و خود باوری
    • پرورش عزت نفس
    • پرورش مهارت انتخاب و اختیار
    • ایجاد حس مسئولیت پذیری
    • کشف استعدادها
    • باروری خلاقیت
  • مدارس در فکر تربیت جامع دانش آموزانند و بطور طبیعی در کنکورها هم موفق هستند.

 

یادگیری

  • یادگیری مبتنی بر تلاش معلم است تا یاددهی خوبی داشته باشد. دانش آموز به دنبال کشف پاسخ سوالات دیگران (از پیش تعیین شده) است.

  • معمولا مطالب سطحی آموخته می‌شود.

  • یادداری مطالب کوتاه است.

  • یادگیری مبتنی بر تلاش دانش آموز است. دانش آموز به دنبال کشف پاسخ سوالات خویش است ومی‌تواند در صورت لزوم بهترین راهنمایی را از معلم بگیرد.

  • عمق یادگیری در فرآیند کشف و مباحثه خیلی بیشتر است.

  • یادداری مطالب معمولا بسیار بلند مدت است.

 

تفاوت های فردی

  • تفاوت فردی دانش آموزان جدی گرفته نمی‌شود.

  • طرح درس‌ها برای همه یکی است.

  • برای پیشرفت بچه‌ها محدودیت وجود دارد.

  • تفاوت فردی هر دانش آموز جدی گرفته می‌شود.

  • طرح درس‌های متنوع و مبتنی بر نحوه ورود هر دانش آموز در بحث است.

  • معمولا برای پیشرفت دانش آموز محدودیتی وجود ندارد.

 

ارزشیابی

  • ارزشیابی‌ها معمولا مبتنی بر امتحان مکتوب و نوبتی است.

  • ارزشیابی‌ها معمولا مبتنی بر مقایسه فرد با دیگران و رتبه‌ای است.

  • ارزشیابی تدریجی، توصیفی و معمولا مبتنی بر پرسش و پاسخ شفاهی یا پروژه عملی است.

  • ارزشیابی هر کس در مقایسه با خود است نه مقایسه با دیگران.

 

آزادی عمل (اختیار و انتخاب)

  • دانش آموز معمولا کمتر در انتخاب فعالیت‌ها و فرآیندها اختیار دارد.

  • کلاس و فعالیت‌های روزانه توسط مدرسه برنامه‌ریزی می‌شود.

  • در انتخاب متن و کتب درسی دانش آموز حق و اختیار ندارد.

  • کلاس‌ها و فعالیت‌های فوق برنامه را مدرسه برنامه‌ریزی می‌کند.

  • تنوع مطالب، فنون و فعالیت‌ها کم است.

  • زاویه دید دانش آموزان محدود به کتب درسی و معلمین است.

  • معمولا آموزش‌ها قدیمی است و متن با زمان حال بچه‌ها فاصله دارد.

  • به آزادی و اختیار دانش آموز بها داده می شود و برای ارتقا مهارت اختیار و انتخاب برنامه ریزی می شود.

  • دانش آموز در انتخاب برنامه و کلاس های روزانه آزادی عمل دارد.

  • در انتخاب متون و کتب درسی، دانش آموز آزاد است.

  • کلاس ها و فعالیت های فوق برنامه به پیشنهاد دانش آموزان برگزار می شود.

  • تنوع مطالب، فنون و فعالیت ها زیاد و انگیزشی است.

  • زاویه دید دانش آموزان وسیع تر از کتب درسی و معلمین است.

  • معمولا آموزش ها همپای درس دانش آموزان و به روز است.

 

کار گروهی

  • فرآیندهای مدارس بیشتر فردی است و کمتر رنگ و بوی مشارکتی دارد.

  • فرآیندهای مدرسه گروهی و مشارکتی است و کمتر رنگ و بوی فردی دارد.

 

شادابی و نشاط

  • شادابی و نشاط دانش آموزان امری فرعی و عارضی تلقی می‌شود.

  • شادابی و نشاط دانش آموزان امری اصیل و بستر کار تربیتی و علمی تلقی می‌شود.

 

عزت نفس

  • به متربی، عموما به عنوان ماده اولیه ای برای شکل دادن و حافظه ای برای انباشت داده های علمی نگریسته می شود.

  • معمولا تذکر، شماتت و سرزنش وجود دارد.

  • به دانش آموز معمولا اعتماد نمی شود.

  • او را عمدتا فراری از انجام وظیفه و پنهان کار می پندارند.

  • به متربی عمدتا به عنوان امانتی الهی و سرشار از قابلیت ها نگریسته می شود که وظیفه مربی و مدرسه، ایجاد شرایط مساعد و کمک به اوست تا به فعلیت برسد.

  • سرزنش و شماتت وجود ندارد و تذکر به حداقل خود رسیده است.

  • به دانش آموز معمولا اعتماد می شود.

  • معمولا او را فردی وظیفه شناس و صادق می دانند و به حرف او به خوبی گوش میدهند.

 

تشویق و تنبیه
(انگیزه ی درونی و مسئولیت پذیری)

  • معمولا با مشوق‌های بیرونی (جایزه یا نمره) فرد تشویق و با .... تنبیه می‌شود.

  • جایزه و یا نمره حرف اول را می‌زند.

  • فرد با دیگران مقایسه می‌شود نه با خودش و تشویق یک فرد، عموما اثر مخرب بر دیگران دارد.

  • معمولا دانش آموز از رتبه خود و جایزه لذت (کاذب) می‌برد، نه از چیزی که کسب کرده است.

  • با تولید نیاز و هدف گذاری مناسب، تلاش فرد و کسب نتیجه بهترین مشوق فرد برای ادامه مسیر است.
  • جایزه و نمره معمولا وجود ندارد.
  • فرد با استعداد و تلاش خودش سنجیده می شود.
  • معمولا دانش آموز از تلاش خود در کشف مطالب و نزدیک شدن به هدف لذت می برد.

 

معلم

  • نقش اصلی یاددهی-یادگیری را معلم بازی می‌کند.

  • معلم فقط یک یا دو طرح درس برای مطلب دارد.

  • معلم در امتحانات ترم دانش آموزان را ارزیابی می‌نماید.

  • نقش اصلی یاددهی - یادگیری را دانش آموز بازی می‌کند.

  • معلم باید چندین طرح درس برای استعدادها و قابلیت‌های مختلف داشته باشد.

  • معلم همواره در حال رصد دانش آموزان و ثبت پیشرفت آنهاست.

 

مکان آموزشی

  • معمولا به کلاس و حداقل به مدرسه خلاصه می‌شود.

  • کلاس و مدرسه محل هماهنگی است و زیر نظر معلم راهنما در هر محل یا فضایی (واقعی یا مجازی) قابل برگزاری است.

اخـبــار و رویــدادها

ویدئـوهای روش میزان